Islah Harcı Hesaplama

ISLAHIN AMACI NEDİR?

Islahın amacı yargılama sürecinde süre ve şekil eksiklinden kaynaklı olarak ortaya çıkabilecek maddi hak kayıplarının önlenmesidir.

ISLAHIN KONUSU NEDİR?

Islahın konusunu taraf usul işlemleri oluşturur. Taraflar yapmış oldukları usul işlemlerini tamamen veya kısmen ıslah edebilir. Mahkeme usul işlemleri hakkında ıslah yoluna başvurulamaz. İki taraflı usul işlemi olan usul sözleşmeleri de ıslah ile geçersiz hale gelemez.

Taraflar yalnızca kendi yaptıkları usul işlemlerini ıslah edebilir.

ISLAH NASIL YAPILIR?

Islaha ilişkin dilekçe verildikten sonra ıslah harcının hesap edilerek ödenmesi ile eksik harç da mahkeme nezdinde tamamlanmaktadır. Aksi halde ıslah geçerli olmayacaktır. Islah, dava sürecinde tahkikat aşamasının sona ermesine kadar yapılabilir. Son çıkan kararlarda dosyanın kanun yollarına gidip Yargıtay tarafından bozma kararından veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gelir ve ilk derece mahkemesi tahkikata ilişkin bir işlem yapar ise bu halde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilmektedir.

ISLAH HARCI NEDİR VE ISLAH HARCI HESAPLAMA NASIL YAPILIR?

Islah harcı, davalı taraflardan birisinin yaptığı usul işlemini değiştirmesi sonucunda ödenen harçtır. Kelime anlamı itibari ile Islah; düzeltme, daha iyi duruma getirme, iyileştirme anlamlarına gelir. Hukukumuzda ise, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176 ve 182 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Eğer ıslah sonucunda dava ya da talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan kısım için harç ödenmesi gerekiyorsa, kişinin ödemesi gereken miktar ıslah harcıdır. Islah harcı hesaplama bu miktar üzerinden yapılır.

Islah dilekçesinin geçerli kabul edilebilmesi için dosyaya ıslah harcı yatırmak gerekir. Her ne kadar kanunda Islah Harcı ismi altında bir harç türü bulunmasa da Nispi Karar ve İlam Harcı olarak bilinen ıslahla arttırılan değerin binde 68,31’inin de 1/4’ü nispi harç şeklinde dosyaya yatırılması gerekir. Aksine hüküm bulunmadıkça, harçların tamamı peşin olarak ödenmeden, harca konu olan işlem yapılmaz.

ISLAH HARCI İLE YAPILABİLECEKLER İŞLEMLER

Islah işlemi tamamen ya da kısmen yapılabilmektedir. Islah ile yapılabilecekler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

  1. Davacı dava dilekçesinde yer verilen dava nedenini değiştirebilir.
  2. Eksik olan vakıaların ıslah yoluna gidilmek sureti ile tamamlanması mümkündür.
  3. Dava konusundaki değişiklik ıslah ile sağlanabilir.
  4. Davalıya ait cevap dilekçesi ıslah yolu ile değiştirilebilir.
  5. Yeni delil gösterileceği zaman ıslah yoluna gidilebilir.
  6. Zamanaşımı defin de ıslah yapmak sureti ile ileri sürülebilmektedir.

ISLAH HARCI İLE YAPILAMAYACAK İŞLEMLER

Islah ile yapılabilecek işlemlerin yanı sıra yapılamayacak işlemler de bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  1. Islah sonucunda taraflar değiştirilememektedir.
  2. İkinci tanık listesinin istenmesi ıslahla mümkün değildir.
  3. Cevap dilekçesinde yer verilmeyen ilk itirazların ıslah yolu ile ileri sürülmesi mümkün değildir.
  4. Cevap dilekçesi ile karşı tarafa açılmayan dava ıslah yolu ile açılamamaktadır.
  5. Islah ile maddi hukuk işlemleri yapılamamaktadır.
  6. Açık biçimde irade beyanı kapsamında terk edilen haklar için ıslah yolu kullanılamamaktadır.

ISLAH HARCI YATIRILARAK İLE NELER YAPILABİLİR?

  1. Islah ile dava konusu gerektiğinde değiştirilebilir.
  2. Islah ile dava dilekçesinde belirtilmiş olan dava konusu değiştirilebilir.
  3. Eksik bildirilen durumlar ıslah ile giderilebilir.
  4. Islah yolu ile tamamen dava değiştirilebilir. Tescil davası ve tapu iptali gibi önemli konular görüşülür.
  5. Islah ile yeni bir elil de gösterilebilir.
  6. Islah sayesinde zamanaşımı defii ileri sürülebilir. Tüm bu işlemlerin yapılabilmesi için de öncelikle ıslah harcının ödenmesi gerekir.

ISLAH HARCI GEREKMEYEN DURUMLAR

Islah gerekmeyen haller söz konusu olduğunda aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

  1. Mahkeme re ’sen inceleme yapacaksa iddia ve savunmanın genişletilmesi yönünde yasağa tabi olmayan konularda ıslaha gerek olmaz.
  2. Dava açıldıktan sonra ve cevap dilekçeleri de verilmesinin ardından ortaya çıkan olaylar ileri sürülecekse ıslah yoluna gidilmez.
  3. Hukuki sebepler değiştirileceği zaman ve genişletilmesi için ıslah yoluna başvurulamamaktadır.
  4. Dava dosyasında açık yazı hataları veya hesap yanlışlıkları söz konusu ise ıslah yoluna başvurulmasına gerek olmaz.
  5. Talep sonucu azaltılacağı zaman da ıslah yoluna gerek yoktur.
  6. Tenkis davası söz konusu ise talep sonucu artırılmak istendiğinde ıslah yoluna gidilmesi gerekli değildir.

Islahın yapılma amacı yargılama sürecindeki süre ve şekil eksikliklerinin yol açabileceği maddi hak kayıplarını engellemektir. Bu işlemlerin konusunu taraf usul işlemleri oluşturmaktadır. Taraflara bir kereye mahsus olmak üzere yaptıkları usul işlemlerini tamamen ya da kısmen ıslah etme hakkı tanıyan bu işlemde taraflar kendi usul işlemlerini ıslah edebilmektedir.

Usul sözleşmeleri iki taraflı usul işlemidir. Bu sözleşmeler ıslah ile geçersiz hale gelmemektedir. Islah yolu ile yapılabileceklerin yanı sıra yapılamayacak işlemler de bulunur. Davanın ve savunmanın genişletilmesi yasağının istisnai olarak ortadan kalkmasını sağlayan ıslah ile taraflar yapmış oldukları usul işlemlerini düzeltebilmektedir. Bu düzeltme kısmen olabileceği gibi tamamen de yapılabilir.

Islah harcı hesaplanacağı zaman hesaplama aracı kullanılarak gerekli veriler ilgili alanlara girilerek bu hesaplama işlemi kısa sürede yapılabilir.

Başa dön tuşu