DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA CEZASI – DMK 125. Madde
DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA CEZASI NEDİR?
Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası Nedir sorusu memurlar tarafından mutlaka bilinmesi gereken bir konu başlığıdır.
Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.
Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası Gerektiren Fiil ve Haller Nelerdir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125. Maddesinde devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şu şekilde sıralanmıştır;
- İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak,
- Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,
- Siyasi partiye girmek,
- Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,
- Savaş, olağanüstü hâl veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,
- Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak,
- Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,
- Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,
- Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,
- Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,
- 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek.
- Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmak.
Yukarıda sayılan eylemlere benzer nitelikte olanlara da karşılığı disiplin cezası verilebilir. Ceza soruşturmalarında kıyas yasağı bulunmakta ise de disiplin soruşturmasında kıyasen değerlendirme mümkündür.
Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir. Disiplin cezalarına karşı açılan davalarda mahkemeler alt ceza uygulanmamasını iptal gerekçesi yapmaktadır.
Memurun Savunma Hakkı
Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Savunma için en az 7 gün verilmesi gerekmektedir. Savunma istemi yazısında; memur hakkındaki iddialar, dayandığı deliller ve hukuki nitelendirmesi belirtilerek savunma vermesi istenir. Verilen süre içinde savunma verilmemesi halinde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı belirtilir. Yüksek disiplin kurulunca, memurun sözlü veya yazılı olarak son savunması, 657 sayılı Kanunun 129. maddesinde tanınmış olan haklardan yararlanmasına imkân sağlanmak suretiyle ayrıca talep edilir.
Devlet memurluğundan çıkarma cezası vermeye yetkili amir
Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir.
Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.
Devlet memurluğundan çıkarma cezasında süreler ve zamanaşımı
Disipline konu fiilin işlendiği tarihten itibaren altı ay içerisinde disiplin soruşturmasına başlanmak zorundadır. Aksi halde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren hallerde disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır. Her hal ve şartta fiilin işlenmesinden itibaren iki yıl geçmesi halinde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezası karar tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgilisine tebliğ edilir. Kesinleşen disiplin cezalarına karşı 60 gün içinde İdare Mahkemesinde iptal davası açılabilir.
Devlet memurluğundan çıkarma cezası iptal nedenleri
Disiplin cezalarında her idari işlem gibi yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurları yönünden hukuka uygunluk denetimine tabidir.
- Disiplin amirliği yetkisi devredilemez hükmüne aykırı olarak yetkisiz kişi ya da kurul tarafından ceza verilmesi,
- Kanun ve yönetmelikte öngörülen süreler ve zamanaşımı kurallarına aykırılık,
- Eylem ve cezanın uyuşmaması,
- Soruşturmayı yapan ile cezayı verenin aynı kişi olması,
- Savunma hakkı verilmemesi ya da 7 günden az süre verilmesi,
- Soruşturmanın usule aykırı yapılması,
- Memurun geçmiş çalışmalarının ya da ödüllerinin dikkate alınmaması,
- Alt ceza verilmesinin değerlendirilmemesi,
Devlet memurluğundan çıkarma cezasına ilişkin son değerlendirmeler
Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır. Devlet memurluğundan çıkarma cezası ayrıca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez.
Memurun ceza kanununa göre mahkûm olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz.
Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabetten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidirler.
Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.
Disiplin cezaları kanuni düzenleme ve yargı kararları dışında idari işlemle geri alınamaz, değiştirilemez ve ortadan kaldırılamaz. Disiplin kurulunun itirazı kabulü halinde disiplin amiri cezayı hafifletebilir veya kaldırabilir.
Disiplin soruşturmasına başlandıktan sonra ölüm hali hariç soruşturma tamamlanır. Soruşturma sonunda verilen cezalar ilgilisine tebliğ edilir ve özlük dosyasına konulur.
Hakkınızda devam eden disiplin soruşturması halinde ya da soruşturma sonucu disiplin cezası verilmiş ise Hürriyet Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek idare hukuku alanında tecrübeli Avukat kadromuzdan hukuki destek alabilirsiniz.