IBAN’A ÖDEME YOLUYLA VERGİ KAÇIRMA
IBAN’A ÖDEME YOLUYLA VERGİ KAÇIRMA – MALİYE’NİN KAYIT DIŞI KAZANÇ İNCELEMESİ
IBAN’A ÖDEME YOLUYLA VERGİ KAÇIRMA – MALİYE’NİN KAYIT DIŞI KAZANÇ İNCELEMESİ
Maliye Bakanlığı, son zamanlarda para alışverişini IBAN’a ödeme yoluyla yerine getirenler hakkında yakın takip yapmaktadır. Daha önceden fiş ve fatura takiplerini yapan bakanlık müfettişleri, bu kez IBAN transferlerini yakından incelemektedir. Bu kapsamda banka hesaplarını inceleyen müfettişler, IBAN üzerinden usulsüz ve kayıt dışı tahsilatları dikkate almakta ve yaptıkları incelemeler sonucunda çeşitli cezalar vermektedir. Bu kapsamda özel usulsüzlük cezası, vergi ziyaı cezası gibi cezalar ile gecikme faizi uygulamaktadır.
Müfettişler IBAN tahsilatlarının usulsüz olması halinde çeşitli cezalar kesmektedir. Bu kapsamda, minimum 3400’ TL fatura kesilmesi gereken miktarın %10’ una kadar ceza kesecektir. Bu ceza özel usulsüzlük cezası olarak da adlandırılan vergi kaçırma cezasıdır.
Vergi ziyaı, özel usulsüzlik cezası gibi vergi hukuku ile ilgili uyuşmazlıklar konusunda İstanbul Avukat Büromuzla irtibata geçebilir ya da doğrudan iletişim hatlarımızda bize ulaşabilirsiniz.
1. IBAN NEDİR VE NİÇİN KULLANILIR?
Bireyler aralarındaki borç ilişkilerinde günümüzde daha çok IBAN’a ödeme yoluyla para transferini tercih etmektedir. IBAN, bir banka hesabına bağlı olan numaradır. Bu numara ile para transferi söz konusu olduğunda borçlu doğrudan kişilerin banka hesabına parayı göndermektedir.
Bireylerin IBAN’ dan ödeme yapması halinde, kendisine para gelen ya da para gönderen açısından bazı hukuki sonuçlar vardır. Makalede bu konulara ayrı ayrı başlıklar halinde ver vereceğiz.
2. KİŞİLERİN BORÇLARINI IBAN ÜZERİNDEN GÖNDERMESİ
Bireyler kendi aralarında mal ya da hizmet alışverişi yaptıklarında kolaylık olması açısından IBAN ile ödeme yapmaktadır. IBAN üzerinden paranın gönderimi olduğunda miktarın ve tarafların doğru belirtilmesi hukuki açıdan uygun olmaktadır. Ancak hukuksal sonuçlar kendisine para gelen ve ne ödemesi yapıldığına göre değişmektedir.
Mal ya da hizmet karşılığı olan paranın IBAN’a ödeme yoluyla gönderimi halinde, fatura ve makbuz düzenlenmesi halinde vergi hukuku açısından bir uygunsuzluk olmayacaktır. Buna karşın Vergi Usûl Kanununun düzenlenmesini öngördüğü bir faturanın ya da başkaca bir belgenin düzenlenmemesi halinde vergi hukuku bakımından çeşitli sonuçlar ortaya çıkacaktır.
Kişilerin IBAN üzerinden para göndermeleri halinde düzenlemedikleri herbir fatura karşılığında minimum 3400 TL ‘nin %10 ‘u tutarında özel usulsüzlük cezası olur. Söz konusu bu tutar yıllık toplamda 1,7 milyondan fazla olamaz. Bunun yanı sıra vergi mükellefinin ödemediği gelir vergisi ya da kurumlar vergisi ve KDV de istenmektedir. Bunlar bir kat vergi ziyaı cezası ile aylık % 3,5 oranında gecikme faizi uygulanarak tahsil edilir.
Mükellef bir başkasının IBAN numarasını kullandığında dahi yukarıda belirttiğimiz cezalar söz konusu olur. Mükellef, IBAN’ a gelen miktarın karşılığında daha az fatura ya da başka bir belgeyi düzenlemişse, aynı şekilde cezalar uygulanır. Çünkü vergi kaybı söz konusu olacak ve bunun bir cezası olacaktır. Bunun yanı sıra mükellefin kullandığı IBAN sahibi açısından da hukuki sonuçları olacaktır.
Vergi mükellefi olmayan bir kişinin mal ya da hizmet karşılığı alacağını IBAN’ dan alması halinde fatura ya da başka bir belge düzenlemeyecektir. Mükellef olmayan kişiler tıpkı vergi mükelleflerinden daha fazlasına çarptırılırlar. Bunlar düzenlemedikleri fatura başına en az 3400 TL ‘nin %10’ u kadar özel usulsüzlük cezasın çarptırılırlar. Bunun yanı sıra geçmişse dönük mükellefiyeti tespit edilir. Buna göre her türlü vergisel borçları ile özel usulsüzlük cezası verilir.
3. KİRA GELİRİNİN İBANA YATIRILMASI
Konut kirasının 500 TL’ den fazla olduğu durumlarda IBAN’a ödeme yoluyla ya da PTT kanalıyla gönderilmesi gerekir. İş yeri kirası açısından ise bu bağlamda bir parasal sınır bulunmamaktadır. Ev ya da işyeri sahibinin bu kurala uymaması durumunda %5 özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekir. Bunun yanı sıra IBAN ödemesi konusunda kira geliri beyan edilmezse veya eksik beyan olursa kayıp olan vergi, bir kat vergi ziyaı cezası ile gecikme faizi talep edilir.
Kiracının IBAN’ a “kira” “kira ödemesi” ya da “kira bedeli” vb. yazması veya banka sisteminde “kira” seçeneğini seçmesi durumunda vergi hiç tahakkuk ettirilmezse ya da eksik tahakkuk ettirirse, banka hesabı vergi incelemesine girecektir.
4.BORÇ PARANIN IBAN ÜZERİNDEN GÖNDERİLMESİ
Bireyler, borç para aldığında IBAN’a ödeme yoluyla ödeme yöntemini seçtiğinde “borç veriyorum” “borç için” vb. açıklamalarla ödeme yapmaktadır. Dolayısıyla kişiler kendi aralarında borç alışverişi olduğunda IBAN’ dan para gönderip almaktadır. Bu durum vergi incelemesine girmemektedir. Böyle bir durumda borç verenin bu paradan faiz geliri edinmesi gerektiği dikkate alınarak vergi hesaplaması yapılır. Böylece bir vergi ziyası cezası ile faiz hesaplanarak istenmektedir.
Bu kapsamda yine esnaf, restoran gibi işletmelerin POS cihazı ya da banka kartıyla alışverişi sağlamaları gerekir. Müşteriler, banka kartını kullanmak istediğinde, işyeri cihazın arızalı olduğunu belirtmekte ve IBAN’ a yönlendirme yapmaktadır. Fakat işletmeler, mal ya da hizmet alımlarını kartla yapmalarına izin vermelidir. Bunun yanı sıra işletmeler kartla alışveriş nedeniyle komisyon isteyemezler. İşletmeler bu düzenlemelere aykırı davranırsa, işyeri üyeliği feshedilir.
İşletmelerin, kart komisyonu vermemek, alışveriş sonrasında kazançlarını kayıt dışı bırakmak ve vergiden kaçmak amacıyla IBAN’ dan ödeme istemektedir. Bankaların bu IBAN alışverişlerini Maliyeyle paylaşması nedeniyle işletmeler açısından riskler ortaya çıkmaktadır. Bu durumda Maliye, IBAN’ dan yapılan tahsilatlara karşılık fatura ya da diğer belgeleri isteyecektir.
