İnternet dolandırıcılığı suçu nedir?
İnternet dolandırıcılığı günümüzde en fazla karşılaşılan dolandırıcılık türleri arasındadır. Günümüzde internetin gelişmesi, sosyal medya platformlarının yaygınlıkla kullanılmasıyla bu eylem dolandırıcılar açısından çok rahat bir şekilde gerçekleştirilebilmekte ve onlar için haksız çıkar sağlamak için bir fırsat olmaktadır. İnternet üzerinden dolandırıcılık eylemi dolandırıcılık suçunun nitelikli hali olarak düzenlenmiştir.
Dolandırıcılık nedir?
Türk Ceza Kanununda dolandırıcılık olarak ifade edilen eylem “bir kimsenin, mağdur ya da onun adına hareket eden birini, hileli davranışlarla aldatması ve sonucunda mağdurun zararına olarak yarar sağlaması” şeklinde tanımlanmaktadır. Buna göre dolandırıcılık eyleminin basit hali bir başkasına zarar veren hileli davranışlarla gerçekleşebilir. Burada bahsedilen eylem TCK md. 157’ de öngörülen basit dolandırıcılık suçu olup ve bu suçun nitelikli halleri de bulunmaktadır.
Dolandırıcılık suçunda fail haksız çıkar sağlamak amacıyla hareket etmekte, kendisi ya da başka birisi adına yarar sağlamaya çalışmaktadır. Suçun mağduru ya da onunda adına hareket eden birisi dolandırıcının hileli hareketlerinden dolayı zarar görürken, fail kendisi ya da bir başkası için hakkı olmayan bir menfaat sağlamaktadır.
Bir suçun dolandırıcılık olup olmadığı değerlendirilirken eylemin niteliği, Yargıtay ve yasal düzenlemeler dikkate alınmaktadır. Dolandırıcılık eylemi, bireylerin sadece mal varlığı değerlerinin korunmak istenmesinden dolayı yasada suç olarak düzenlenmemiştir. Bunun yanı sıra failin hileli hareketleriyle mağdur ya da bir başkasını kandırması suretiyle gerçekleştiğinden, onların irade özgürlüğünün korunması amacıyla da düzenlenmiştir.
Dolandırıcılık suçunun konusuna ekonomik değeri bulunan şeyler girmektedir. Dolayısıyla ekonomik değere sahip herhangi bir şey bu suçun konusu olabilecek, aksi halde ortada hileli hareketlerle mağdur ya da bir başkasının kandırılması söz konusu olsa dahi dolandırıcılık eylemi gerçekleşmiş olmayacaktır. Ekonomik bir değerin söz konusu olmadığı, yani haksız bir çıkar sağlanmadığı ve yalnızca hileli davranışlarla kandırma eylemi söz konusu olduğu hallerde “yalan söyleme” gibi suç teşkil etmeyen bir fiil ortaya çıkacaktır.
Dolandırıcılık suçunun nitelikli halleri TCK’ nın 158. maddesinde öngörülmüştür. Nitelikli dolandırıcılık eyleminde fail ya da bir başkası birtakım araçları kullanarak mağdur ya da bir başkasını aldatmaktadır. Bu kapsamda flört (aşk) dolandırıcılığı, jigolo dolandırıcılığı ve bahis ve kumar siteleri dolandırıcılığı gibi eylemler nitelikli dolandırıcılık olarak gerçekleşmekte ve faile daha fazla ceza verilmesini gerektirmektedir.
İnternet dolandırıcılığı nedir?
Günümüzde teknolojinin çok hızlı ilerlemesiyle internet kullanımı da artmıştır. Bireyler yaşamlarına internetin girmesiyle kendi aralarındaki iletişimlerini kolaylıkla sağlayabilmekte, alışveriş yapabilmekte, çeşitli oyunlar oynayarak eğlenebilmekte ancak internetin bir o kadar da kötü etkilerine maruz kalabilmektedir. İnternet dolandırıcıları sanal ortamı kazanç kapısı olarak gördüğünden bireyler dolandırıcıların tuzağına düşebilmektedir. İnternet korsanları olarak da adlandırılan günümüz internet dolandırıcıları gün geçtikçe internet yoluyla suça konu yeni eylemler gerçekleştirmektedir.
Kişiler, internetten alışveriş yaptığını düşünürken, internet dolandırıcılarının sahte olarak hazırladığı mağaza görünümlü bir siteden alışveriş yapmaya çalışmaktadır. Böylece kimlik bilgilerini ve paralarını dolandırıcılara kaptırabilmektedir. Dolayısıyla dolandırıcılar internet ortamında alıcılara gerçek ürün satıyor gibi onlardan para tahsil etmekte ancak onlara ürünlerini hiç göndermemekte yahut değerinin çok altında ürünler gönderebilmektedir.
İnternet yoluyla son zamanlarda gerçek piyasa fiyatından oldukça düşük fiyatla elektronik cihazlar satışa çıkarılmakta, bireyler bu cihazların alınması halinde sürpriz indirimler yapılacağı vaadiyle kandırılmakta ve başkaca aldatmaya yönelik hileli davranışlarla dolandırıcılık eyleminin mağduru olmaktadırlar. Bu nedenle bireylerin internet üzerinden akıllı telefonlar ya da diğer elektronik eşyaları sipariş etmeden önce piyasadaki bedelinin araştırılması önemlidir.
Görüleceği üzere dolandırıcıların işi önceki dönemlere göre internet sayesinde oldukça kolaylaşmış, eskiden olduğu gibi silahla, kap-kaç ve yankesicilik suretiyle gerçekleştirilmesine yahut kredi kartının fiziki olarak ele geçirilmesine gerek kalmadan bireylerin paraları dolandırıcılık yoluyla ele geçirilebilmektedir.
Dolandırıcılık suçunun dini, sosyal, meslekî, teknolojik araçların yahut kamu kurumlarının vasıta olarak kullanılması suretiyle işlenmesi halinde nitelikli halleri gerçekleşmektedir. Buna göre teknolojinin kullanılmasıyla işlenen dolandırıcılık eylemi suçun nitelikli hali olup, bu kapsamda failin cezası arttırılmaktadır. Diğer bir deyişle, internetin kolaylığından dolayı TCK’ da teknolojik aygıtların kullanılmasıyla dolandırıcılık suçunun cezası arttırılarak verilmektedir.
Jigolo dolandırıcılığı nasıl işlenir?
Bu suç daha çok internet üzerinden işlenmektedir. Fail, hileli hareketler gerçekleştirerek kadınların duygusal zayıflığını kullanır ve karşılığında onların paralarını almaktadır. Bu suç kadınların duygusal zayıflıkları nedeniyle hileli hareketler karşısında aldanmaları suretiyle gerçekleşmektedir. Fail, kadınların bu zayıflığından yararlanarak onları dolandırmaktadır. Bu suçta kadınlar gerek maddi gerekse de duygusal yönden zarara uğramaktadır. Bu nedenle mağdur jigolo dolandırıcılığı nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilmektedir.
Jigolo dolandırıcısı, kendisini genel olarak zengin ve bekar olarak tanıtmakta, evlenme ya da ilişki vaadiyle mağduru kandırmaya çalışmaktadır. Fail hileli hareketleriyle para istemekte ve çoğu zaman parayı almasıyla ortadan kaybolmaktadır.
Bu suçta fail bilişim sistemlerini kullanarak kendisini gerçektekinden farklı birisi olarak tanıtmaktadır. Hileli davranışlarıyla bilişim sistemlerini kullanmasıyla da dolandırıcılık suçunun nitelikli hali oluşmakta ve failin cezası arttırılmaktadır.
Jigolo dolandırıcılığı suçunun takibi için failin kim olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Bu suç soruşturulurken somut olayın koşulları ve ciddiyeti dikkate alınarak karar verilmektedir. Failin tespiti ve soruşturulması için tanık beyanları, para transfer kayıtları, iletişim kayıtları ile mağdurun beyanlarına göre hareket edilmektedir.
Flört ya da aşk siteleri yoluyla internet dolandırıcılığı nasıl gerçekleşir?
Evlilik siteleri veya flört siteleri dolandırıcılık eylemlerinin çok fazla olduğu yerlerdir. Bu sitelerde ya da sohbet odalarında gerçek gibi görünen kişiler mağdurdan fotoğraflarını ya da özel bilgilerini istemektedir. Daha sonra ise hileli hareketlerle mağdurun parasını ele geçirebilmektedir. Flört dolandırıcıları oldukça kısa zamanda güçlü duygular göstermekte, mağdurun özel internet kanallarına hızlıca geçmekte, burada mağdurun fotoğraflarını ve bilgilerini istemektedir. FAil, ilişkiyi ilerletmesiyle mağdurdan haksız paralar temin etmektedir.
Flört (aşk) dolandırıcıları, mağduru kandıramadıklarında kendilerini hasta ya da iflas etmiş bir akrabası gibi göstermekte, zor durumda olduklarını ve paraya ihtiyacı olduğunu söyleyerek mağdurun parasını almaktadır.
Flört dolandırıcılığı suçunun takibi için failin kim olduğunun bilinmesi gereklidir. Bu suç da daha çok internet kullanımıyla gerçekleştirildiğinden nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilmektedir. Suç soruşturulurken somut olayın koşulları ve önemi dikkate alınmaktadır. Failin tespiti ve soruşturulması için genel olarak tanık beyanları, para transfer kayıtları, iletişim kayıtları ile mağdurun beyanlarına göre hareket edilmektedir.
Sosyal medya yoluyla internet dolandırıcılığı nasıl gerçekleşir?
Dolandırıcılık suçu günümüzde sosyal medya platformları yoluyla gerçekleşebilmektedir. Facebook, Instagram ve Twitter vb. platformlarda dolandırıcılar sahte hesaplar açmakta ve gerçek kimliklerini gizleyerek bir şekilde bireylerin ilgisini çekebilmektedir. Dolandırıcılar kendilerini kimi zaman eşinin ya da çocuğunun yakın arkadaşı, askerlik arkadaşı yahut bir akrabası gibi tanıtabilmekte ve acilen paraya ihtiyacı olduğunu söyleyerek bireylerin paralarını alabilmektedir. Dolandırıcılar aynı zamanda kendilerini asker ya da polis olarak tanıtıp terör örgütleriyle ilişkisinin bulunduğunu, acil para yatırılması gerektiğini, aksi halde soruşturma geçireceğini, soruşturmanın kapatılabilmesi için bunun önemli olduğunu söylemektedirler.
Sosyal medya kullanılarak bazen de sahte bağış kampanyaları başlatılarak bireylerden bağış adı altında paralar ele geçirilmektedir. Bireyler dini, sosyal ve diğer inanışları nedeniyle dolandırıcıların tuzağına kolayca düşebilmektedir. Toplumda derin etkiler bırakan doğal afetler ya da iyileşme olanağı güç olan hastalıklar bahane edilerek, dolandırıcılar yeni hileli yöntemlerini kullanmakta mağdurların parasını almaktadır.
Kumar ve bahis dolandırıcılığı nasıl gerçekleşir?
Günümüzde çok yaygın olarak kullanılan sosyal medya platformları kumar ve bahis oyunları için de çok fazla kullanılmaktadır. Sosyal ağlar bazen de dolandırıcıların eline geçmekte ve sahte oluşturulan kumar ve bahis siteleri yoluyla bireyler kandırılmakta ve onların paraları alınmaktadır. Facebook, Instagram, Twitter ve Telegram gibi hesaplar sahte olarak açılarak sahte tüyolar verilmekte ve mağdurların paraları ele geçirilmektedir. Kumar ve bahis siteleri yoluyla işlenen dolandırıcılık suçunun takibi için failin kim olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Bu suç da soruşturulurken somut olayın koşulları ve ciddiyeti dikkate alınarak karar verilmektedir. Failin tespit edilmesi halinde cezalandırılması mümkün olmaktadır. Failin tespiti ve soruşturulması için tanık beyanları, para transfer kayıtları, iletişim kayıtları ile mağdurun beyanlarına göre hareket edilmektedir.
İnternet dolandırıcılığı mağduru için avukat gerekli mi?
Jigolo, flört, sosyal medya ya da her ne şekilde işlenirse işlensin internet üzerinden dolandırıcılık eyleminin işlenmesi halinde, bu suçun takibi için failin kim olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Bu suç soruşturulurken somut olayın koşulları ve ciddiyeti dikkate alınarak karar verilmektedir. İnternet dolandırıcılığı suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, yalnızca teknolojik aygıtların incelenmesi şeklinde olmayıp, tanık dinleme gibi ceza yargılamasının diğer başvurduğu yöntemlerden yararlanılarak da yapılmaktadır.
Bu kapsamda ceza yargılamasında kullanılan yöntemlerden yararlanılarak failin tespitine çalışılmaktadır. Dolayısıyla tanık beyanlarının dışında para transfer kayıtları, iletişim kayıtları ile mağdurun beyanları da öncemlidir. Bu suç, internetin kullanılmasıyla işlenmesi nedeniyle bazı yazılım kuruluşlarının yardımı da söz konusu olabilir. Microsoft Corporation bu yazılım şirketlerinden birisidir. Eylemin tespiti için ilk önce, suçla bağlantılı olan IP adresi belirlenmektedir. Daha sonra bu IP’ nin fail tarafından kullanıldığının tespit edilmesi halinde failin dijital aygıtlarına el konularak inceleme yapılmaktadır.
Unutulmamalıdır ki failin yakalanmasının önemli olduğu kadar mağdurun parasını da geri alabilmesi de önemlidir. Fail hakkında açılan ceza soruşturmasının yanısıra dolandırıcılık eylemine konu olan paranın geri alınabilmesi için de bazen hukuk davasının açılması gerekebilir. Bu nedenle, internet dolandırıcılığı suçlarının hukuksal zeminde ele alınması ve sürecin daha etkili takibi açısından hukuk büromuzda tecrübeli ceza hukuku avukatları çalışmalarına devam etmektedir. Bu konuya ilişkin olarak hukuki yardım ihtiyacınızın olması halinde hukuk büromuzla doğrudan irtibat kurulması yeterli olacaktır.
