İŞE İADE DAVASI NASIL AÇILIR?
İşveren işçiyi geçersiz bir nedenle ya da nedensiz olarak işten çıkardığında, işçinin işe iade davasını açma hakkı doğacaktır. Ancak işçiler çoğunlukla, işe iade davası şartları nelerdir, işe iade davası ne kadar sürede açılır ya da “işe geri dönüş davası ne zaman açılır” sorularına yanıt aramaktadır. Makalede işe iade davasının ne olduğu, şartları ve ne kadar sürede açılacağı, işe başlatmama tazminatı ne kadardır sorularına cevap vermeye çalışacağız.
İşçi bir işe başlarken işverenle karşılıklı olarak iş sözleşmesi yapar. Bu sözleşmede işçinin yapacağı iş ve işverenin vereceği ücreti kararlaştırırlar. Bu konuda daha sonra bir uyuşmazlık çıktığında sözleşmede yer alan düzenlemelere göre hareket ederler.
İşveren bazı durumlarda işçiyi bir sebep göstermeden ya da geçersiz bir sebeple işten çıkarabilir. İşveren, geçerli bir neden bulunmadan işçinin iş sözleşmesini feshettiğinde, işçinin işe iadesi gerekir. Bir uyuşmazlık çıkması halinde, işçi bu hakkını mahkemede arayacaktır.
Unutulmaması gereken bir husus ise, işverenin her işten çıkardığı işçinin işe iade davasını açma hakkının olmamasıdır. İşe iade davasının şartları kanunda yazmaktadır. Bunlardan birisi de işverenin geçerli bir nedene dayanmadan işçiyi işten çıkarmasıdır.
İSTANBUL TAZMİNAT AVUKATI İLETİŞİM
-
İŞE İADE DAVASI NE DEMEK?
Kanun, işe iade davasını işçi hakları arasında saymaktadır. İşçinin bazı hallerde, işe iade davasıNI açma hakkı vardır. Hangi işçilerin işe iade davasını açma hakkı olduğu İş Kanununun 20. maddesinde yazmaktadır. Bu işçiler, işverenin sebep göstermeden ya da geçersiz bir sebeple işten çıkardığı işçilerdir. Bu işçilerin iş mahkemesine giderek işe iade davasını açma hakkı bulunmaktadır.
İşveren kural olarak, işçiyi işten neden çıkardığını fesih bildiriminde belirtir. Ancak, bu bildirimde işçinin iş sözleşmesini niçin feshettiğini belirtmemişse ya da geçersiz bir sebep gösterdiğinde, işçini işe iade davası açma hakkı doğar.
İstifa eden işçinin, işe iade davasını açma hakkı yoktur. Çünkü, işe iade davasının şartları arasında işverenin, işçiyi geçersiz bir nedenle işten çıkarması vardır. Bu nedenle iş sözleşmesini kendisi sona erdiren işçinin işe iade hakkı yoktur. Bu konuda istifa eden işçinin hakları konusunun ayrıca yazmıştır. Konuya linkten ulaşabilirsiniz.
-
İŞE İADE DAVASININ ÖNCESİNDE ARABUCULUK
İşçi, fesih bildirimi kendisine gelince bir ay içerisinde dava açar. Bu davayı iş mahkemesinde açar ve işe iade davası olarak açar. Ancak, işçinin iş mahkemesine gitmeden önce, bir arabulucuya başvurması gerekir. Çünkü, meslek hastalığı ve iş kazası dışındaki uyuşmazlıklar önce arabulucuya gider.
İşçi arabulucuya gittiğinde bir çözüm çıkacak diye bir zorunluluk yoktur. Bunun üzerine işçi, son tutanaktan başlayarak iki hafta içerisinde mahkemede işe iade davası açacaktır.
İşçi işe iade davası açmadan önce arabulucuya gitmezse, dava şartı eksik olacaktır. Bu durumda mahkeme, işçinin işe iade davasını reddedecektir.
İSTANBUL TAZMİNAT AVUKATI İLETİŞİM
-
İŞE İADE DAVASI ŞARTLARI
İşe iade davasını her işçi açamaz. Mevzuatta hangi işçilerin işe iade davasını açma hakkı olduğu yazmaktadır. İşçinin iş güvencesi varsa, işe iade davasını açma hakkı da olacaktır. Bunları aşağıda sırasıyla ifade edeceğiz.
4.1. İşçinin, İş Güvencesine Sahip Olması Şartı
Öncelikle iş güvencesi olan işçinin işe iade davasını açma hakkı vardır. Bu nedenle iş ya da Basın İş Kanununa göre çalışan işçiler bu hakka sahiptir. Saydığımız bu kanunlara göre çalışan işçiler işe iade davası açma hakkına sahiptir. Buna göre iş kanunu kapsamında olan işçiler ile gazetecilerin bu davaya açması mümkündür.
4.2. İşçinin 30 veya Daha Çok İşçinin Çalıştığı İşyerinde Çalışma Şartı
İş güvencesi olan işçinin 30 ya da daha çok işçinin çalıştığı bir işyerinde çalışması gerekir. Buna göre bu şartları sağlayan işçilerin işe iade davasını açma hakkı olacaktır. Ancak mahkeme, işveren aynı iş kolunda birden çok işyerine sahip olması halinde, işverenin işyerlerindeki işçilerin toplam sayısına bakacaktır. Dolayısıyla işyerlerindeki işçilerin toplamı 30 ve daha çoksa, bu işyerlerindeki işçilerin her birisi işe iade davası açma hakkına sahip olmaktadır.
4.3. İşçinin 6 Aylık Kıdeminin Bulunması Şartı
İşçiler diğer koşulları da varsa, en az 6 aylık kıdeme sahipse iş güvencesine sahip olmaktadır. Dolayısıyla işçinin altı ay ve daha çok kıdemi varsa yani, işyerinde çalışması varsa, işe iade davası açma hakkı olacaktır.
Yer altında çalışan işçilerin kıdem kriterini taşıması gerekmemektedir. Yani 6 aydan daha az yer altında çalışanlar işe iade davasını açma hakkına sahiptir.
İşçinin bir işyerinde deneme süresi varsa bu süre de kıdeme dahildir. Dolayısıyla mahkeme, 6 aylık sürenin hesabında deneme süresindeki çalışması da hesaba katacaktır.
4.4. İşçinin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesiyle Çalışması Şartı
İş güvencesi şartları arasında işçinin belirsiz iş sözleşmesiyle çalışma şartı da vardır. Eğer işçinin sözleşmesi belirsiz ise işe iade davasını açma hakkı olacaktır. Buna göre işçi belirli iş sözleşmesi ile çalışıyorsa işe iade davası açamaz. Fakat uygulamada belirli iş sözleşmesinin sonunda işçinin yeniden aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği görülmektedir. Bu durumlarda da işçinin sözleşmesi belirsiz iş sözleşmesi haline gelecektir.
4.5. İşverenin İşçiyi Geçerli Bir Sebebi Olmadan İşten Çıkarması Şartı
İşverenler bazen işçiyi bir neden göstermeden ya da geçersiz bir nedenle işten çıkarmaktadır. İşveren, bu durumda, işçinin iş sözleşmesini feshetmektedir. Ancak, işçinin işe iade davası şartları varsa, önce arabulucuya, bir çözüm çıkmazsa daha sonra mahkemeye gitme hakkı vardır. Bir uyuşmazlık çıkması halinde işçi, hakkını arayacaktır.
4.6. İşçinin, Vekil ya da Yardımcı Olmaması Şartı
İşçinin, vekil ya da yardımcı olmaması koşulu işe iade davasının şartları arasındadır. Bu şart aslında iş güvencesi şartlarından birisidir. Buna göre işletmeyi yöneten vekil ya da yardımcısı işe iade davası açamaz.
4.7. İşçinin, İşe İade Davasını Açmadan Önce Arabulucuya Gitme Şartı
İşçi, işe iade davası şartları varsa, iş mahkemesinde dava açar. İşçinin açtığı dava işe iade davasıdır. Fakat, iş güvencesi olan işçinin iş mahkemesine gitmeden arabulucuya gitmesi gerekecektir. Zira, meslek hastalığı ve iş kazası haricindeki uyuşmazlıklar için arabuluculuk zorunludur. İşçinin arabulucuya gitmesi halinde bir çözüm elde edemezse, mahkemeye gitmesi gerekir. Bu süre, arabuluculuk son tutanağından başlar ve işçi iki hafta içinde mahkemeye gitmelidir.
-
İŞE İADE DAVASINI HANGİ SÜREDE AÇAR?
İşçi, işverenin kendisin işten çıkarması sonrasında, bir ay içerisinde işe iade davasını açar. İşe iade davasını iş mahkemesinde açacaktır. Fakat, işçinin iş mahkemesine gitmeden önce, arabuluculuk şartını yerine getirmesi gerekir. İşçi arabulucuya gidip bir çözüm bulamazsa, son tutanaktan başlayarak iki hafta içerisinde işe iade davasını açma hakkına sahip olur.
-
İŞE İADE DAVASI TAZMİNATI
İşçiyi, geçersiz bir nedenle işten çıkardığında, işverene karşı işe iade davasıNI açma hakkı vardır. Aslında işçinin iş güvencesi varsa işe iade davasını açma hakkı bulunmaktadır. Dolayısıyla kanun kapsamında yer alan işçiler, iş güvencesi tazminatına hak kazanmaktadır.
Hâkim, işe iade davası sürecinde ilk olarak işverenin feshinin geçersiz olduğu tespitini yapacaktır. İşçinin feshin geçersiz olduğu tespiti üzerine işe iade davası tazminatı hakkı doğacaktır. Bu kapsamda boşta geçirdiği süreler ile işverenin işe başlatmaması halinde tazminat hakları vardır. Bunların uygulamadaki adı boşta geçen süre tazminatı ile işe başlatmaması tazminatıdır.
-
İŞE İADE DAVASI SÜRECİ
Bu davayı açmadan önce işçinin arabulucuya gitmesi gerekir. Arabuluculuk süreci ile mahkeme sürecinin birlikte değerlendirilmesi gerekirse, işe iade davasının 1 yıl içerisinde çözüme kavuşması olasıdır. Ancak, işçi ya da işverenin mahkeme kararını itiraz ya da temyize göndermesi durumunda bu süre daha çok olacaktır.
-
İŞÇİ, İŞE İADE DAVASINI KAZANINCA NE YAPMALIDIR?
İşçi, işe iade davasını kazandıktan sonra 10 gün içerisinde işvene müracaat etmelidir. Ancak bunun için önce işe iade kararının kesinleşmesi gerekir. Çünkü, mahkemenin işe iade davasının sonucunda işe iade kararı vermesi halinde, işveren yasa yoluna giderse, karar kesin olmamış olacaktır. Bu durumda işçinin yasa yolunu beklemesi gerekecektir.
İşçi, işe iade kararı üzerine işverene gitmezse, işe başlatmama tazminatını alamaz.
-
İŞE İADE DAVASI – İŞÇİ AVUKATI ÜCRETİ
İşçi, işe iade davası şartları varsa, bir avukata başvurmalı ve haklarını korumalıdır. Böylece işe iade davasının sonucunda tazminatını alacaktır.
İş hukuku avukat büromuzda tecrübeli uzman kadromuz görev yapmaktadır. işçinin işe iade davasını açması halinde dilekçesinde, işten çıkarılmasının geçerli nedene dayanmadığını olmadığını belirtmesi gerekir. Böylece feshin geçersiz olduğunu ifade edecektir. Ayrıca, fesih nedeniyle uğradığı zararlarının karşılanmasını mahkemeden isteyecektir. İş güvencesi kapsamında olmayan işçiler, kıdem ve ihbar tazminatları ile öteki işçilik alacaklarını ister.
Türkiye Barolar Birliği, avukatlık ücretleri tarifesi yayımlamaktadır. Tarifede, avukatlıkla verilen hizmetlerin karşılığı olarak en az tutarı belirlemektedir Avukatlar TBB’ nin tarifede belirlediği ücretlerin altında ücret söyleyemez.
İşçi avukatının, işe iade davasını takip için alacağı ücret, meslek tecrübesi ve niteliğine göre belirlenmektedir. İşçi avukatı, asgari tarifeden başlayarak ücret öngörür. Avukat ve hukuk bürosu avukatının belirleyeceği ücret, somut hukuki uyuşmazlığın özelinde değişkenlik gösterir. Bu kapsamda işe iade davası için avukatlık ücretleri, uyuşmazlığın konusu ve içeriği, avukatın tecrübesi, bilgisi, uzmanlığı ve tarafların ekonomik gücüne göre değişecektir.