VASİYETNAME DÜZENLENMESİ NEDİR? NASIL DÜZENLENİR?
Vasiyetname, miras bırakanın vefatından sonra malvarlığı veya diğer hususlar üzerindeki isteklerini belirttiği yazılı veya sözlü beyanlarını kapsar. Vasiyetname düzenlenmesi üç şekilde yapılmaktadır. Bunlar: resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname ve sözlü vasiyetnamedir.
Vasiyetname düzenlenmesinde kanun koyucu sıkı şekil şartları öngörmüştür. Bunlar uyulmadığı taktirde vasiyetname sakat hale gelir.
VASİYETNAME NEDİR?
Vasiyetname, ölüme bağlı ve tek taraflı yapılan bir hukuki işlemdir. Vasiyetname, bir kişinin vefatından sonra malvarlığı veya diğer hususlar üzerindeki isteklerini belirttiği yazılı bir belgedir. Genellikle ölümünden sonra mirasının nasıl paylaştırılacağı, mirasçılar arasındaki ilişkiler, varsa borçlar ve diğer maddi varlıkların dağıtımı gibi konuları kapsar. Geçerli vasiyetname, kişinin vefatından sonra mirasının nasıl dağıtılacağına dair bilgiler içerir ve özellikle mal varlığının aktarılmasını veya bırakılmasını belirler. Geçerli vasiyetnamede irade beyanının karşı tarafa ulaşmasına ve karşı tarafın da bunu kabulüne ihtiyaç yoktur. Vasiyetname, kanuni mirasçıların yasal haklarını etkiler ve genellikle noter huzurunda veya mahkeme huzurunda düzenlenir.
VASİYETNAME TÜRLERİ NELERDİR?
Vasiyetname düzenlenmesi, çeşitli formatlarda ve içeriklerde olabilir. Vasiyetname düzenlenmelerinin çeşitleri şu şekildedir:
- Resmi Vasiyetname: Yasal prosedürlere uygun olarak hazırlanan ve noter, sulh hakimi ya da yetkili bir resmi makam tarafından onaylanmış olan vasiyetnamedir.
- Sözlü Vasiyetname: Yazılı bir belge olmaksızın, kişinin sözlü ifadeleri veya tanıkların tanıklıkları yoluyla ifade edilen vasiyetnamedir. Ancak, bu tür vasiyetnamelerin yasal olarak tanınması ve geçerli olması genellikle zordur ve yasal süreçler gerektirebilir.
- El Yazılı Vasiyetname: Kişinin kendi el yazısıyla yazdığı ve imzaladığı adi yazılı şekilde yapılan bir vasiyetname düzenlenmesidir. El yazısı belirgin olmalı ve diğer yasal gerekliliklere uygun olmalıdır.
VASİYETNAME NASIL DÜZENLENİR?
Resmi vasiyetname, noterler, konsolosluklar, sulh hakimleri veya ilgili kanunlarla yetkilendirilmiş diğer memurlar tarafından düzenlenir. Bu resmi memurların yanı sıra, iki tanık da vasiyetnameye şahitlik etmelidir. Ayrıca geçerli vasiyetname düzenlenmesi için imzanın bulunması gerekmektedir, imza yerine parmak basılarak hazırlanan vasiyetname geçersizdir. El yazılı vasiyetnameye yapılan her türlü ekleme tarih de atılarak imzalanmalıdır.
VASİYETNAME DÜZENLENİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR
Geçerli vasiyetname düzenlenirken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Ehliyet ve Yaş Şartı: Vasiyetname düzenlenmesi için kişinin 15 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Ayrıca vasiyetnameyi düzenleyen kişi, ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Kişinin vasiyetname düzenlemesi yapmadan önce ayırt etme gücüne sahip olmaması veya sonradan bunu kaybetmesinin önem arz etmemektedir. Kişi vasiyetname düzenlenmesinin yapıldığı sırada ayır etme gücünden yoksunsa sonrasında ayırt etme gücünü kazanması vasiyetnameyi geçerli vasiyetname haline getirmez.
- Netlik ve Anlaşılırlık: Vasiyetnamede ifade edilen isteklerin net ve anlaşılır olması önemlidir. Belirsiz ifadeler veya muğlaklıklar ileride anlaşmazlıklara sebep olabilir.
- Şahitlerin Katılımı: Resmi vasiyetnamelerde, vasiyetnameyi düzenleyen kişinin yanı sıra en az iki tanığın da bulunması gerekmektedir. Bu tanıkların kimlik bilgileri ve imzaları da belirtilmelidir.
- Hukuki Geçerlilik: Vasiyetnamede yer alan taleplerin Türk Medeni Kanunu ve diğer ilgili yasalara uygun olması önemlidir. Aksi takdirde vasiyetname geçersiz kabul edilebilir.
- Güncel Tutulması: Hayatta olan koşullar veya mal varlığı değişiklik gösterebilir. Bu nedenle vasiyetnameyi düzenleyen kişi, vasiyetnamenin güncel kalmasını sağlamalı ve gerektiğinde yenilemelidir.
VASİYETNAME ŞARTA BAĞLI DÜZENLENEBİLİR Mİ?
Evet, vasiyetname düzenlenmesi yapılırken şarta bağlı olarak yapılabilir. Vasiyetnamede belirli şartlar ve koşullar öngörülebilir. Örneğin, mirasçıların belirli bir yaşa gelmeleri, evlenmeleri, belirli bir eğitim seviyesine ulaşmaları gibi şartlar vasiyetnamede yer alabilir. Ancak, bu şartlar yasalara uygun olmalı ve aşırıya kaçmamalıdır. Ayrıca, vasiyetname düzenlenmesinde belirlenen şartlar, kanun tarafından belirlenen sınırlar içinde olmalıdır ve kamu düzenine aykırı olmamalıdır. Yasaya aykırı veya geçersiz şartlar vasiyetnamenin hükümsüz kabul edilmesine neden olabilir. Bu nedenle, vasiyetname düzenlenirken şartların yasalara uygunluğu ve geçerliliği konusunda dikkatli olunmalıdır.
VASİYETNAME DÜZENLENİRKEN KAZANDIRMA YASAĞI VAR MIDIR?
Geçerli vasiyetname düzenlemesinde kazandırma yasağı bulunmaktadır. Kazandırma yasağı, vasiyetname düzenleyen kişinin bir veya birden fazla mirasçısını, kendisine veya belirli bir kişiye yarar sağlayacak şekilde avantajlı bir duruma getirme amacıyla tasarlanmış şartlar ve koşullar içermektedir. Bu durumda, vasiyetnamede kazandırma yasağına aykırı şartlar yer alıyorsa, bu şartlar hükümsüz kabul edilir ve vasiyetname geçersiz olur. Kazandırma yasağı Türk Medeni Kanununun 536. Maddesinin 2. Fıkrasında açıkça belirtilmiştir. Madde şu şekildedir:
‘’Resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine o vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz.’’
Kazandırma yasağı, adalet ve dürüstlük ilkesine uygun bir şekilde vasiyetnamede yer almayan ve mirasçıların haklarını koruyan bir ilkedir. Bu nedenle, vasiyetname düzenlenirken kazandırma yasağına dikkat edilmelidir.
VASİYETNAME DÜZENLENMESİNE KATILMA YASAĞI VAR MIDIR?
Vasiyetname düzenlenmesine katılma yasağı tanıkları ilgilendiren bir düzenlemedir. Fiil ehliyeti bulunmayan, kamu hizmetinden yasaklı olanlar, okur yazar olmayanlar, resmi vasiyetname düzenlenmesine katılamaz. Ayrıca vasiyetçini alt soyu, üst soyu, eşi, kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri de geçerli vasiyetname düzenlemesine katılamazlar.
VASİYETNAME İLE HANGİ İŞLEMLER YAPILABİLİR?
Vasiyetname ile yapılabilecek işlemler şu şekildedir:
- Belirli Bir Malın Devri: Vasiyetname düzenlenmesi aracılığıyla, kişi istediği bir mal varlığını belirli bir kişiye devredebilir. Örneğin, bir ev, araba, banka hesabı gibi bir mal veya varlık vasiyetname ile belirli bir kişiye bırakılabilir.
- Mirasçı Atama: Kişi, vasiyetname ile mirasını belirli mirasçılara bırakabilir. Miras bırakanın isteğine bağlı olarak, akrabaları, arkadaşları, hayır kurumları gibi çeşitli kişilere mirasçı atanabilir.
- Miras Paylaşımı Kuralları: Vasiyetname, mirasçılar arasında miras paylaşımını düzenleyebilir. Örneğin, bir mirasın belirli bir oranda hangi mirasçıya gideceği veya hangi koşullarda paylaşılacağı vasiyetnamede belirtilebilir.
- Vasiyetin Yerine Getirilmesi İçin Görevli Kişi Atama: Vasiyetname düzenlenmesinde, mirasçıların haklarını korumak ve vasiyetin yerine getirilmesini sağlamak üzere bir vasiyeti yerine getirme görevlisi atanabilir. Bu kişi, vasiyetnamede belirtilen talimatları uygulamakla yükümlüdür.
- Yedek ve Art Mirasçı Atama: Vasiyetnamede, belirli mirasçılar dışında, yedek veya art mirasçılar da atanabilir. Bu kişiler, belirlenen mirasçıların vasiyeti reddetmesi veya ölümü durumunda mirası alacak kişiler olarak belirlenir.
- Mirasçılıktan Çıkarma: Vasiyetname düzenlenmesinde, belirli mirasçıların mirasçılıktan çıkarılması da sağlanabilir. Bu durumda, belirli kişilerin miras hakkından feragat edilir veya mirasçılıktan çıkarılır.
- Vakıf Kurma: Vasiyetnamede, belirli bir amaç için vakıf kurulabilir. Vakıf, belirli bir mal veya servetin belirli bir amaç doğrultusunda kullanılmasını sağlayan kurumsal bir yapıdır. Vasiyetnamede belirtilen vakıf kuralları ve amaçlarına göre hareket edilir.
VASİYETNAME İLE HANGİ İŞLEMLER YAPILAMAZ?
Vasiyetname ile yapılamayacak işlemler hakkında detaylı açıklamalar aşağıdaki gibidir:
- Yasal Mirasçıların Saklı Paylarının İhlali: Yasal mirasçılar, miras bırakanın belli bir kısmı üzerinde hak sahibidir ve bu kısım “saklı pay” olarak adlandırılır. Vasiyetname düzenlenmesi ile saklı payları ihlal edecek bir düzenleme yapılamaz. Örneğin, miras bırakanın çocukları veya eşi gibi yasal mirasçıların, kanunla korunan minimum payını azaltacak şekilde hazırlanan vasiyetname geçerli vasiyetname değildir.
- Ahlaka ve Hukuka Aykırı Vasiyetnameler: Vasiyetnameler, genel ahlak kurallarına ve yasalara uygun olmalıdır. Miras bırakanın, vasiyetnamesinde, ahlaka veya kamu düzenine aykırı bir isteği yer alamaz. Örneğin, bir suç işlenmesini teşvik eden bir vasiyet veya haksız bir amaçla yapılan bir vasiyet geçerli olamaz.
- Mirastan Mahrum Etme: Vasiyetname düzenlenmesi ile bir yasal mirasçının tamamen mirastan mahrum bırakılması mümkün değildir. Türk Medeni Kanunu, belli başlı durumlar dışında, yasal mirasçıların belirli bir kısmını almalarını garanti altına alır. Bu, özellikle saklı pay sahipleri için geçerlidir. Ancak, bazı istisnai durumlar dışında, miras bırakan yasal mirasçıları belirli nedenlerle ve belirli prosedürlere uygun olarak mirastan tamamen mahrum bırakabilir. Bu durumda bile, işlem sıkı şartlara tabidir ve mahkeme tarafından incelenir.
VASİYETNAMEDEN DÖNÜLEBİLİR Mİ?
Vasiyetçi her zaman vasiyetinden dönme hakkına sahiptir. Vasiyetnamede, dönülemez olduğu açıkça belirtilse bile bu hüküm geçersizdir. Miras bırakanın yaptığı vasiyetten çeşitli surette dönme hakkı, Türk Medeni Kanunu’nda açıkça öngörülmüştür. Bunlar şu şekildedir:
- Yeni Vasiyetname ile: Türk Medeni Kanunu’nun 542. maddesine göre, miras bırakan, önceki vasiyetnameden her zaman dönerek yeni bir vasiyetname yapabilir. Vasiyetçi, vasiyetnamenin geçerlilik koşullarını sağlayan herhangi bir şekli seçerek vasiyetinden dönebilir. Örneğin, resmi bir vasiyetnameden, el yazısı ile düzenlenmiş bir vasiyetnameyle dönülebileceği gibi, el yazısı ile yapılmış bir vasiyetnameden de resmi bir vasiyet şekliyle dönülebilir. Yani resmi bir vasiyetnameden ancak resmi bir vasiyetle veya el yazısı vasiyetnameden sadece el yazısı vasiyetle dönülebileceği gibi bir kural veya zorunluluk bulunmamaktadır.
- Yok Etme ile: Türk Medeni Kanunu’nun 543. maddesine göre, miras bırakan, vasiyetnameden dönme hakkını kullanmak için yok etmek suretiyle dönebilir. Ancak vasiyet, kaza sonucunda veya üçüncü kişinin kusuruyla yok olmalı ve içeriği aynen veya tamamen belirlenemez durumdaysa hükümsüz kalır. Bu durumda vasiyetnamenin içeriği tespit edilemez ve hükümsüz hale gelir. Vasiyetnamenin yok edilmesinde miras bırakanın iradesi değil, kaza veya üçüncü kişinin kusuru rol oynar. Örneğin, üçüncü bir kişinin kasti veya taksirli davranışı sonucunda vasiyetname yok olabilir.
- Sonraki Tasarruflar: Türk Medeni Kanunu’nun 544. maddesine göre, miras bırakan, önceki vasiyetnamesini ortadan kaldırmaksızın yeni bir vasiyetname yaparsa, önceki vasiyetnameyi tamamlamadan, sonraki vasiyetname onun yerini alır. Belirli bir mal bırakma vasiyetnamenin aksi belirtilmedikçe, miras bırakanın sonradan o mal üzerinde vasiyetiyle bağdaşmayan başka bir tasarrufta bulunmasıyla önceki vasiyetname geçersiz hale gelir.
Vasiyetçinin, vasiyet içeriğini değiştiren sonraki tasarruflarla dönme hakkı vardır. Örneğin, miras bırakanın vasiyetnamede belirtilen bir malı sonradan başka birine satması, bu malın vasiyetiyle bağdaşmayan bir hukuki işlemle dönme olarak kabul edilir.
VASİYETNAME İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?
Medeni Kanun’un 557. maddesinde belirlenen vasiyetnamenin iptal sebepleri sınırlıdır ve şu şekildedir:
- Ehliyet Eksikliği: Bu durum, vasiyetnameyi yapacak kişinin hukuki işlem yapma yeteneğinin tam olarak bulunmadığı durumları ifade eder. Ehliyet, bir kişinin kendi eylemlerinin hukuki sonuçlarını anlayacak ve bu eylemleri yönetecek durumda olmasıdır. Ehliyet eksikliği, akıl hastalığı, küçüklük gibi nedenlerle olabilir. Bu tür bir eksiklik durumunda, kişinin vasiyetname yapma yetisi yok sayılır.
- Vasiyetname Düzenlenmesinin Yanılgı, Hile, Korku ya da Zor Kullanılarak Yapılması: Bu, vasiyetnamenin, vasiyetçinin gerçek iradesini yansıtmadığı durumları kapsar. Yanılgı, vasiyetçinin gerçek dışı bilgilere dayanarak karar vermesidir. Hile, vasiyetçiyi aldatma amacı taşıyan yanıltıcı davranışlardır. Korkutma, vasiyetçinin tehdit edilmesi sonucu iradesine aykırı bir şekilde vasiyetname yapmasıdır. Zor kullanma ise, vasiyetçinin fiziksel baskı altında vasiyetname yapmaya zorlanmasıdır. Bu durumlar vasiyetnamenin geçersiz sayılmasına neden olabilir.
- Yapılan Tasarrufun Bağlı Olduğu Şartların ya da Yükümlülüklerin Hukuk veya Ahlaka Uygun Olmaması: Vasiyetname düzenlenmesiyle yapılan tasarruf, yani malvarlığı üzerinde yapılan düzenlemelerin hukuka veya genel ahlak kurallarına aykırı olması durumunu ifade eder. Örneğin, bir suç işlemeye teşvik eden bir vasiyet veya ahlaka aykırı bir şartın yerine getirilmesi istenen bir vasiyet geçersizdir.
- Tasarrufun Yasada Belirtilen Şekil Şartlarına Uygun Olmaması Durumları: Vasiyetnamenin yapılma şekli, kanunlarla düzenlenmiştir. Örneğin, yazılı bir belge şeklinde olması, belirli şahitlerin huzurunda yapılması gibi. Bu şekil şartlarına uyulmaması, yapılan vasiyetnamenin geçersiz sayılmasına yol açabilir. Şekil şartları, vasiyetnamenin gerçekliğini ve vasiyetçinin iradesini doğrulamak için önemlidir.
TMK’nın 557. maddesinde yer alan bu sebepler mevcut olduğunda, vasiyetnamenin iptali gerekmektedir. Bu sebepler haricinde kalan durumlarda üzerinden ölüme bağlı tasarrufun iptali talep edilemez.
VASİYETNAMENİN İPTALİ İÇİN AÇILACAK DAVA
Yukarıdaki iptal nedenlerinin varlığı halinde vasiyetname otomatik olarak hükümsüz olmaz. Bunun için bir iptal davası açılması gerekmektedir. Bu davada görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi iken yetkili mahkeme miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesidir. Vasiyetnamenin iptali davasını menfaati olan her mirasçı veya vasiyet alacaklısı açabilirken bu sıfata haiz olmayan iptal davası açamamaktadır. Vasiyetnamenin iptali davası miras bırakan hayattayken açılamaz. Vasiyetnamenin iptali davasında, vasiyetnamenin tamamının veya bir kısmının iptali istenebilir. İptal davasının açılması için belirli hak düşürücü süreler mevcuttur. Bunlar mirasçının iptal sebebini öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve herhalde vasiyetnamenin açılmasının üzerinden 10 yıl geçmesiyle bu hak düşürücü süreler uygulanır.
VASİYETNAMENİN AÇILMASI
VASİYETNAMENİN TESLİMİ VE İLGİLİ ÖNLEMLER
Miras bırakanın vefatından sonra bulunan vasiyetnamesi, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın derhal sulh hâkimine teslim edilmelidir. Geçerli vasiyetnameyi düzenleyen ya da koruyan kişi, ölüm haberini alır almaz vasiyeti teslim etmekle yükümlüdür; aksi halde, bu nedenle doğabilecek zarardan sorumludur. Sulh hâkimi, teslim edilen vasiyetnamesini derhal inceleyerek gerekli koruma önlemlerini alır ve mümkünse ilgilileri dinleyerek mirasın yasal mirasçılara geçici olarak teslim edilmesine veya resmi olarak yönetilmesine karar verir.
VASİYETNAMENİN AÇILMASI DAVASI
Vasiyetnamenin geçerliliğinin tespiti ve işlemlerin yapılması için yetkili sulh hukuk hakimliğince re ’sen veya vasiyet edilen kişi, yasal mirasçılar veya diğer ilgililer tarafından vasiyetnamenin açılması davası açılabilir. Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden itibaren bir ay içinde miras bırakanın yerleşim yeri sulh hâkimi tarafından açılır ve ilgililere okunur. Mirasçılar ve diğer ilgililer, vasiyetnamenin açılması sırasında istedikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır. Sonradan ortaya çıkan vasiyetnameler için de aynı işlemler yapılır.
İLGİLİLERE TEBLİĞ
Mirasın hak sahiplerine, vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği hakim tarafından tebliğ edilir. Bilinmeyen kişilere ise vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımları ilan yoluyla tebliğ edilir.
MİRASÇILIK BELGESİ
Yasal mirasçıların belirlenmesi halinde, sulh mahkemesi veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir. Mirasçılık belgesinin geçerliliği her zaman ileri sürülebilir. Ölüme bağlı tasarrufun iptaline ilişkin dava hakkı saklıdır.
HÜRRİYET HUKUK BÜROSU VASİYETNAME HAZIRLAMA HİZMETLERİMİZ
Miras davaları karmaşık ve hassas hukuki süreçlerdir. Miras avukatı, mirasçıların haklarını korumak ve adaletli bir miras paylaşımını sağlamak için önemli bir rol oynarlar. Hakkınızda açılmış veya sizin açtığınız miras hukukunu ilgilendiren uyuşmazlıklarda kaliteli ve iyi bir hizmet almak her zaman en güveniliridir. Hürriyet Hukuk Bürosu olarak uzman ve tecrübeli avukat kadromuzla müvekkillerimizin miras hukukundan doğan uyuşmazlıklarını en hızlı şekilde sonuçlandırmak ve menfaatlerini korumak bizim önceliğimizdir. Miras hukuku uyuşmazlıklarından doğan davalarla vasiyetname düzenlemesi, vasiyetnamenin iptali davası, vasiyetnamenin açılması davası gibi pek çok alanda da hizmet vermekte olup müvekkillerimize çok yönlü bir hukuki koruma ve uyuşmazlık çözümü sunmayı amaçlamaktayız.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Noterde Yapılan Vasiyetname Geçerli Mi?
Vasiyetname düzenlenmesi hakim, noter gibi resmi memur huzurunda yapılabilir ve bu vasiyetnameye resmi vasiyetname denir. Ayrıca miras bırakanın el yazısı veya şartların gerçekleşmesi halinde sözlü olarak da yapılabilir. Dolayısıyla noterde yapılan vasiyetname geçerli vasiyetnamedir.
Vasiyetname İçin Neler Gerekli?
Bir vasiyetname düzenlenmesi için bazı önemli unsurlar bulunmaktadır. Bu unsurlar şu şekildedir:
- Ehliyet: Vasiyetname düzenleyecek kişinin 15 yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip olması gerekir.
- Yasal Format: Vasiyetname, belirli bir format ve içerik standartlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Yasalara ve yerel yasal gerekliliklere uygun bir şekilde düzenlenmelidir.
- Tanıklar: Resmi vasiyetname düzenlenmesi için 2 şahit gerekmektedir.
Noter Tasdikli Vasiyetname Bozulur Mu?
Vasiyetname düzenlenirken belirlenen kurallara uyulmaması durumunda vasiyetname geçersiz sayılabilir ve iptal edilebilir. Vasiyetname noterde düzenlense bile, belirli şartlara uyulmadığı takdirde iptal edilebilir. Öncelikle, bilinmesi gereken nokta şudur: Vasiyetname kendiliğinden iptal edilmez. Bir mirasçı, vasiyetnamenin iptali için dava açmalıdır. Eğer hiçbir mirasçı yasal süre içinde dava açmazsa, vasiyetname geçerli kabul edilir.
Vasiyetin Geçerli Olmasının Şartları Nelerdir?
Geçerli vasiyetname için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar genellikle şunlardır:
- Ehliyet: Vasiyeti düzenleyen kişinin akıl sağlığının yerinde olması ve ehliyetine sahip olması gerekir. Yani, vasiyetnamenin düzenlendiği sırada kişinin ayırt etme gücüne sahip olması önemlidir.
- Serbest İrade: Vasiyetnameyi düzenleyen kişinin, vasiyeti kendi isteğiyle ve dış baskı altında olmadan yapması gerekmektedir. Zorlama, korkutma, aldatma gibi etkiler altında yapılan vasiyetnameler geçersiz olabilir.
- Hukuka Uygunluk: Vasiyetnamede yer alan hükümler, genel ahlaka, hukuka ve kamu düzenine aykırı olmamalıdır. Hukuka aykırı veya ahlaka uygun olmayan vasiyetnameler geçersiz kabul edilebilir.
- Kanuni Şekil: Vasiyetnamenin belirli bir şekilde yazılması veya düzenlenmesi gerekebilir. Örneğin, resmi bir vasiyetname düzenlenirken noter veya yargıç önünde hazırlanması gibi kanuni şartlara uyulması önemlidir.
- Tanıkların İmzası: Vasiyetname genellikle tanıkların huzurunda imzalanmalıdır. Tanıklar, vasiyeti düzenleyen kişinin sağlıklı bir zihinsel durumda olduğunu ve vasiyetin özgür iradesiyle yapıldığını doğrulamak amacıyla bulunur.
Vasiyetin Bozulmaması İçin Ne Yapmalı?
Vasiyetnamenin bozulmaması için şu hususlara dikkat edilmelidir:
- Resmi vasiyetnameler noter huzurunda düzenlenir.
- Resmi vasiyetnameler için en az iki tanık şartı bulunmaktadır.
- Miras bırakanın vasiyetnameyi okuyup anladığını beyan ederek vasiyetnameyi imzalaması gerekir.
- Vasiyetname hazırlayacak kişinin ehliyetinin bulunması gerekir.
- Miras bırakanın vasiyetnameyi yanılma, korkutma, aldatma, zorlama altında kabul etmemesi gerekir.
Vasiyetname İçin Sağlık Raporu Şart Mı?
Normal şartlar altında vasiyetname düzenlenmesinde sağlık şartları bulunmamaktadır. Fakat uygulamada 65 yaş üstü kişilerin vasiyetname düzenlemesinde sağlık raporu alındığı görülmektedir. Bu raporun tam teşekküllü devlet hastanesindeki heyetten alınması gereklidir. Pratisyen Hekimden alınan rapor nedeniyle vasiyetnamenin iptali istenebilir.
Vasiyetname Hangi Hallerde Geçersiz Olur?
Vasiyetnamenin geçersiz sayılmasına neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
- Ehliyetsizlik: Vasiyeti düzenleyen kişinin akıl sağlığının yerinde olmaması veya ehliyetine sahip olmaması durumunda vasiyetname düzenlenmesi geçersiz kabul edilir.
- Zorlama veya Hile: Vasiyetname, vasiyeti düzenleyen kişinin dış baskılar altında olması sonucu veya hileli şekilde yapılmışsa geçersiz olur.
- Hukuka veya Ahlaka Aykırılık: Vasiyetnamenin içeriği, hukuka veya genel ahlaka aykırı ise geçersiz kabul edilebilir. Örneğin, kanuna aykırı bir şekilde saklı payı yok sayan bir vasiyetname geçersiz olur.
- Kanuni Şekil Şartlarına Uymama: Yasalara uygun şekilde hazırlanmayan vasiyetname düzenlenmesi geçersiz kabul edilir. Örneğin, belirli bir şekilde yazılması gereken vasiyetnamenin kanuni şartlara uygun olmaması durumunda geçersiz sayılır.
- Tanıkların İmzası: Tanıkların vasiyetnameyi düzenleyen kişinin sağlıklı zihinsel durumunu doğrulamak amacıyla bulunmaması veya vasiyetnameyi düzenleyen kişinin iradesini doğrulamamış olmaları durumunda vasiyetname geçersiz kabul edilir.
- Başka Bir Vasiyetname ile Çelişme: Birden fazla vasiyetname düzenlenmesi varsa ve bunlar arasında çelişki varsa, bu durumda hangi vasiyetnamenin geçerli olduğuna karar verilmelidir. Örneğin, sonraki bir vasiyetname, öncekini iptal ederse bu çelişkiye neden olabilir.
65 Yaş Üstü Vasiyetname Nasıl Yapılır?
Mevzuatta 65 yaşının üzerindeki kişilerin vasiyetname hazırlarken uyması gereken bazı şartlar veya kurallar bulunmamaktadır. Ancak uygulamaya bakıldığı zaman bu yaş grubunda bulunan kişilerin işlemden önce aynı gün tam teşekküllü bir hastaneden akıl sağlığı raporu almaları gerektiği öngörülmüştür. Aksi takdirde, vefatın ardından yasal mirasçılar, ilgili vasiyetnamenin iptali için dava açtıklarında, prosedürün eksik olması, davalı olarak atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı için ciddi bir dezavantaj olabilir.
Vasiyetnamenin Geçerlilik Süresi Ne Kadardır?
Vasiyetnamenin geçerliliğini sınırlayan herhangi bir kanun hükmü bulunmamaktadır. Dolayısıyla, bir vasiyetname mahkeme kararı ile iptal edilmediği sürece geçerlidir.
Vasiyetname ile kendisine belirli bir mal varlığı bırakılan kişi, bunu en geç 10 yıl içinde talep etmelidir. Bu isteği vasiyetnamenin tenfizi davası ile gerçekleştirmelidir. Ancak, vasiyetnameyi düzenleyen kişi ölmedikçe, bu 10 yıllık süre başlamaz.
VASİYETNAME ÖRNEĞİ
VASİYETNAME
(El Yazısı İle)
T.C. KİMLİK NUMARASI :
BABA ADI :
ANA ADI :
DOĞUM YERİ :
DOĞUM TARİHİ :
İL :
İLÇE :
MAHALLE-KÖY :
CİLT NO :
AİLE SIRA NO :
SIRA NO :
Yukarıdaki belirtilen kimlik bilgilerinin sahibi olan şahsım … …, ikamet etmekte olduğum … … … … adresindeki evimde, aşağıda isimleri, imzaları ve ikamet adresleri belirtilen şahitler huzurunda, herhangi bir aldatma veya cebir veya tehdit etkisi altında bulunmaksızın bu vasiyetnameyi düzenledim. Vefatımda bana varis olacak mahfuz hisseli varislerime, sahibi olduğum menkulleri ve gayrimenkulleri aşağıdaki gibi vasiyet ediyorum.
1-)
2-)
3-)
4-)
5-)
Bu vasiyetlerimin tenfizine … … adresinde ikamet etmekte olan … T.C. kimlik numaralı … …’yı memur tayin ettim. …/ …/ …
Vasiyetçi
İmza
Bu vasiyetnamenin vasiyetçi tarafından yazıldığını, vasiyetnamenin muhtevasının arzularına uygun olduğunu ve kendisinin tasarrufa ehil olduğunu gördüğümü beyan ve imza ederim. …/ …/ …
ŞAHİT
Adı Soyadı :
İmza :
T.C. Kimlik Numarası :
Adres :
Bu vasiyetnamenin vasiyetçi tarafından yazıldığını, vasiyetnamenin muhtevasının arzularına uygun olduğunu ve kendisinin tasarrufa ehil olduğunu gördüğümü beyan ve imza ederim. …/ …/ …
ŞAHİT
Adı Soyadı :
İmza :
T.C. Kimlik Numarası :
Adres :
Nil KÜLEGE