İhbar Tazminatı Hesaplama
İhbar tazminatı hesaplamak için;
İşe giriş ve çıkış tarihlerini, aylık brüt maaşınızı ve maaş, yol, yemek, ek gelirler kısmını doldurmak zorundasınız.
Tazminat hesabı, sadece girilen bilgiler baz alınarak yapılmaktadır.
Ay: 30, yıl:360 gün olarak değerlendirilmektedir.
İhbar tazminatı hesaplama yaparken gelir vergisi kesintisi programda otomatik hesaplanır.
İhbar tazminatı hesaplama yaparken damga vergisi kesintisi %0,759 olarak dikkate alınır ve hesaplanır.
İHBAR TAZMİNATI NEDİR? 2024
İhbar tazminatı hem çalışanları hem de işvereni maddi açıdan ilgilendiren haklardan birisidir ve İş Kanunu Mevzuatında çalışan ve işçiler için işten ayrılma ya da çıkarılma durumlarında mağduriyet yaşanmaması adına verilen bir ödeme hakkıdır. Bu ödeme, iş sözleşmesinde belirlenen ihbar süresine uymadan sözleşmenin feshedildiği durumlarda çalışan ya da işveren tarafından ödenir.
İş sözleşmesi devam ederken çalışanın ön bilgi verilmeden işten çıkarıldığı ya da belirlenen işten çıkarma süresine uyulmadığı durumlarda ihbar tazminatı işveren tarafından ödenir. Ancak çalışanın kanunlarca belirlenen süreler dışında habersiz ya da süreye uymadan işten ayrıldığı durumlarda da aynı miktarın tazminat olarak işverene ödenmesi gerekir.
İHBAR SÜRESİ NEDİR? 2024
Süresiz iş sözleşmesine bağlı olan çalışan işçiler, haklı sebepler olmadan sözleşmeyi feshetmek ve işlerinden ayrılmak isterlerse bu durumu işverenlerine belirli bir süre içerisinde bildirmeleri gerekir. Aynı şekilde işverenler de çalışanlarının iş sözleşmesini haklı sebepler olmadan feshetmek ve işten çıkarmak isterlerse bu durumu belli bir süre önce çalışanlarına bildirmelidirler. Bu bildirim sürecine ihbar süresi ismi verilir.
İhbar süresinin ne kadar olacağı çalışanın çalışma süresine göre değişiklik gösterir. 1 yıllık çalışma süresi olan işçi ile 3 yıllık çalışma süresi olan işçinin ihbar süresi ve tazminatı aynı değildir. Bu hesap çalışanın kıdemi ile orantılı olarak artar. Dolayısıyla çalışma süresi arttıkça ihbar süresi de artış gösterir. Bu hesaplamaya göre;
- 6 ay ve daha az süre çalışan işçilerin sözleşmesi 2 hafta,
- 6 ay-1,5 yıl arası çalışan işçilerin sözleşmesi 4 hafta,
- 1,5 yıl-3 yıl arası çalışan işçilerin sözleşmesi 6 hafta,
- 3 yıldan fazla süreyle çalışan işçilerin sözleşmesi ise 8 hafta sonra tamamen feshedilir.
İHBAR TAZMİNATI ŞARTLARI 2024
İhbar tazminatı belirsiz süreli iş sözleşmelerinde veya ardı ardına yinelenmekle belirsiz hale gelen belirli süreli iş sözleşmelerinde uygulama alanı bulur. Aşağıda sayılan bildirim önellerine uyulmaması halinde ödenmesi gereken tazminattır. Bildirim süresine uymayan işçi de işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir. İhbar tazminatı şartları şunlardır;
- Belirsiz süreli bir iş sözleşmesi olmalıdır.
- İşçi veya işveren bakımından haklı bir fesih sebebi bulunmamalıdır
- Kanunda öngörülen ihbar sürelerine uyulmadan iş akdi feshedilmiş olmalıdır.
İş sözleşmesini fesheden taraf, fesih haklı nedene dayansa dahi ihbar tazminatı isteyemez. İş Kanunu 24/11 ve 25/11 uyarınca iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz fesheden işçi veya işveren, karşı taraftan ihbar tazminatı isteyemez; ancak İş K.26/11 hükmü gereğince tazminat isteyebilir veya sözleşmeyi fesheden işçi ise 1475 sayılı İş Kanunu 14. maddesine göre kıdem tazminatı isteyebilir. İş sözleşmesi belirsiz süreli olup, işçinin İş K.24’e göre veya işverenin İş K.25’e göre yaptığı bildirimsiz fesihler haksız fesih niteliğinde ise, sözleşmeyi fesheden taraf karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.
İHBAR TAZMİNATI NELERİ KAPSAR?
İhbar tazminatı; işçinin son brüt maaşı, yol ve yemek gibi süreklilik arz eden yan hakları kapsar. Yani tazminat hesaplanırken işçiye ödenen ücretler hesaplamaya dahil edilir. Buna giydirilmiş brüt maaş denir. Ayrıca bu ödeme de vergiye tabi olduğu için ihbar tazminatı kesintileri yapılır. Bu nedenle kümülatif gelir vergisi matrahı ve binde 7,59 damga vergisi ve tevkifat oranı gibi giderler toplam rakamdan çıkarılarak işçiye ödenir.
KİMLERE İHBAR TAZMİNATI VERİLİR?
İhbar tazminatı şartları tamamen işten çıkma ya da çıkarılmayla ilgilidir. Belirlenen ihbar süreleri içerisinde işten çıkarılacağı bilgisi verilmeyen ya da bilgi verildiği halde mevcut ihbar süresi dolmadan işten çıkarılan çalışanlar ihbar tazminatı almaya hak kazanırlar. Aynı şekilde süreci bu şekilde yürütmeyen çalışanlar da işverenlerine ihbar tazminatı öderler.
İşçiye ihbar tazminatı verilmediyse ancak işçi haklı sebeplerle bunu hak ettiğini düşünüyorsa işverenine ihbar tazminatı başvurusu yapabilir. Eğer işveren ödemeyi kabul etmiyorsa önce bir ara bulucu aracılığıyla uzlaşmaya gidebilir. Çalışan olumlu sonuç alamadığı durumlarda ise tazminat hakkını kazanmak için yasal yollara başvurabilir ve dava açma hakkına sahiptir.
İHBARA NE ZAMAN HAK KAZANILIR?
Eğer işveren veya çalışan belirlenen süreler içerisinde habersiz ya da süreye uymadan çalışma akdini feshederse ihbar tazminatı devreye girer. İhbar tazminatına hak kazanmak için yalnızca 1 gün bile çalışmak yeterlidir. Ancak işveren ve çalışan arasında deneme süreci belirlenmişse, bu süreç içerisinde yapılan fesihlerde ihbar tazminatı hakkı geçerli olmamaktadır.
Bununla birlikte ihbar tazminatında zaman aşımı söz konusu olabilir. Normal şartlarda tazminat ödemesi için ihbar süresi devreye girdiği andan itibaren süre bitene kadar ödeme yapılması gerekir. Ancak bu ödemenin yapılmadığı durumlarda herhangi bir yasal yola da başvurulmadıysa zaman aşımı söz konusu olabilir. Bu süre İş Kanunu’nda 5 yıl olarak belirtilmiştir.
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR? 2024
İhbar tazminatı hesaplaması çalışanın kıdemine yani çalışma süresine göre yapılır. İhbar tazminatı çalışma süresi, çalışana en son ödenen brüt maaş ve yol, yemek gibi tüm yan haklar baz alınarak belirlenir. Buna göre;
6 ay ve daha az süre çalışan işçilere 2 haftalık,
6 ay-1,5 yıl arası çalışan işçilere 4 haftalık,
1,5 yıl-3 yıl arası çalışan işçilere 6 haftalık,
3 yıldan fazla süreyle çalışan işçilere ise 8 haftalık ihbar tazminatı ödemesi yapılır.
İHBAR TAZMİNATI HESAPLAMA 2024
Taraflardan biri ihbar tazminatına hak kazandığında veya ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü altına girdiğinde akıllara ihbar tazminatı ne kadar sorusu gelir. Bunu takip eden diğer merak ihbar süresine uymayan işçi ne kadar tazminat öder konusudur. Aslında bu konuya ilişkin genel kuralı kanunkoyucu vermiştir. Zira İş Kanunu’na göre ihbar sürelerine uymayan taraf ‘bildirim sürelerini karşılayan ücrer tutarını’ karşı tarafa ödemek zorunda kalır.
Bu noktada öncelikle bildirim sürelerini ardından da ücreti hesaplamak gerekecektir. Eğer ihbar sürelerine ilişkin herhangi bir hüküm sözleşmeye konmamışsa o zaman tazminat miktarı kanunda belirtilen süreler üzerinden hesaplanır. Ancak taraflar sözleşmeye bildirim süresine ilişkin özel hükümler koymuşlarsa sözleşmede yer alan süreler göz önüne alınarak tazminat hesaplanır.
İHBAR TAZMİNATI HESAPLAMA ÖRNEĞİ 2024
İhbar Tazminatı= (ihbar süresi)*(kıdem tazminatına esas tutulan giydirilmiş 1 günlük ücret)
İhbar Tazminatı Hesaplama Örnekleri
İşçinin brüt çıplak aylık ücreti 5.000 TL,
İşten ayrılış tarihi 12.12.2022
İşe giriş tarihi 10.12.2022
Toplam yıllık ikramiye 3600 TL (Aylık 300 TL’ye gelir)
Toplam yıllık yemek yardımı 3600 TL (Aylık 300 TL’ye gelir)
Toplam yıllık servis ücreti yardımı 4800 TL(Aylık 400 TL’ye denk gelir)
8 hafta ile çarpılacak olan miktar 5000+300+300+400=6000
Yani toplam ihbar tazminatı 2×6000=12000 TL ‘dir.
İhbar tazminatı hesabı, fesih tarihindeki ücretler nazara alınarak yapılır. (Yargıtay 9. HD. T.15.01.2001, E.2000/348, K.2001/102)
İhbar tazminatında giydirilmiş ücret hesaba katılır. Yani süreklil ödenen ek parasal katkılar da ihbar tazminatında hesaplanır. Ancak aşağıdakiler ihbar tazminatı hesabına katılmaz:
- Yıllık izin ücreti
- Fazla çalışma ücreti
- Devamlılık arz etmeyen primler
- Ücret zammı
- Genel tatil ücreti
- Ulusal bayram ücreti ve bunlarla beraber bir süreklilik, devamlılık arz etmeyen ödemeler tazminat hesabına katılamayacaktır.
1 YILLIK İHBAR TAZMİNATI NE KADAR?
İhbar tazminatı hesaplamasında işçinin ücrete ek olarak aldığı parasal katkılar da gündeme gelir. Yani ihbar tazminatı hesaplaması yalnızca 1 yıllık ücretin 365’e bölünmesi değildir. İşçiye sağlanan parasal katkılar, ikramiyeler, parayla ölçülebilen menfaatler kadar ücrete ek yapılır. Bu şekilde bulunan değer 365’e bölünür. Elde edilen miktar, ihbar süresi ile çarpılır. Çıkan sonuç ihbar tazminatıdır.
İHBAR TAZMİNATI NE ZAMAN ÖDENİR?
İhbar tazminatının ödenme zamanı tazminatı ödeyecek kişinin işçi mi yoksa işveren mi olduğuna göre değişiklik gösterir. Eğer iş sözleşmesini ihbar sürelerine uymadan işveren feshetmek istiyorsa o halde ihbar tazminatının derhal ödenmesi gerekir.
İş sözleşmesini ihbar sürelerine uymadan işçi feshetmek istiyorsa ihbar tazminatının ne zaman ödeneceğine ilişkin 4857 Sayılı İş Kanunu’nda özel bir düzenleme yoktur. Bu halde Borçlar Kanunu uygulanır. Borçlar Kanununa göre işçinin tazminatını bildirimsiz fesih tarihinden itibaren ödemesi gerekir.
İHBAR TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI
İhbar tazminatı alacağının 5 yıllık bir zamanaşımı süresi var. Yani 5 yılın geçmesiyle ihbar tazminatı alacağı zamanaşımına uğrar ve dava edilemez.